Z operacyjnego punktu widzenia w dniu 3 września 1943 roku został wykonany kolejny z zaplanowanych elementów walki z Niemcami w czasie II wojny światowej, jednak „Operacja Baytown” miała szczególne znaczenie, gdyż w jej wyniku pierwsi alianccy żołnierze postawili pierwsze kroki na plażach kontynentalnych Włoch.

Niespełna dwa miesiące wcześniej alianci po dowództwem generała Dwighta D. Eisenhowera przeprowadzili zakończony sukcesem desant na Sycylii, pod naporem aliantów Niemcy wespół z Włoskimi sprzymierzeńcami zmuszeni zostali do ewakuacji na kontynent przez Cieśninę Mesyńską, ostatni żołnierze ze 100 tysięcznej armii wojsk Osi zostali ewakuowani do Kalabrii w połowie sierpnia 1943 roku.

Alianci mieli blisko dwa tygodnie na planowanie i przygotowanie operacji desantu we Włoszech. Generał Bernard Montgomery miał świadomość, że będzie atakował pozycje niemieckie wzmocnione przez żołnierzy ewakuowanych z Sycylii. W związku z tym inwazja aliantów została poprzedzona masowymi bombardowaniami, ostrzał terytorium Kalabrii był prowadzony z pancerników Nelson, Warspite, Rodney i Valiant, wspierane przez trzy krążowniki i sześć niszczycieli, ponadto 600 pocisków artyleryjskich zostało wystrzelonych przez cieśninę. Generał Montgomery otrzymał rozkaz przeprowadzenia desantu na Kalabrię między 1 a 3 września 1943 roku.

Zapewne nie jest przypadkiem, że na przeprowadzenie operacji wybrał czwartą rocznicą wypowiedzenia wojny Niemcom przez Wielką Brytanię i Francję, za polityczną deklaracją nie poszły żaden działania operacyjne, przez co wypowiedzenie wojny przeszło do historii jako „dziwna wojna” lub „udawana wojna”.

Inwazja została przeprowadzona siłami brytyjskiego XIII Korpusu, w którego skład weszła brytyjska 5-ta dywizja piechoty i kanadyjska 1-sza dywizja piechoty. Alianci nie spotkali się z oporem Niemców, którzy zostali już wcześniej wycofali ze szpica włoskiego buta. Pomimo najbliższej odległości dzielącej Włochy z Sycylią Niemcy uważali, że główny desant zostanie przeprowadzony w okolicach Neapolu lub nawet wyżej tuż pod Rzymem. Dlatego też wycofali swoje jednostki pozostawiając w regionie cieśniny tylko jednostki włoskie, ta natomiast po wylądowaniu wojsk brytyjsko-kanadyjskich poddały się niemal bez walki. Wycofująca się niemiecka 8 Armia w okolice Salerno niszczyła za sobą wiele mostów, wiaduktów i tuneli, co miało opóźnić przemieszczanie się wojsk brytyjskich.

Włochy miały już dosyć wojny, której wielu z nich nigdy tak naprawdę nigdy nie popierało, Benito Mussolini został odsunięty od władzy już pod koniec lipca 1943 roku. W dniu inwazji wojsk brytyjsko-kanadyjskich został podpisany w tajemnicy rozejm z Cassibile niedaleko Syrakuz, który był zawieszeniem broni pomiędzy Włochami a państwami sprzymierzonymi, dokument wszedł w życie po jego oficjalnym ogłoszeniu w dniu 8 września 1943 roku w przemówieniu generała Dwighta Eisenhowera na falach Radia Algieria, oraz przez marszałka Pietro Badoglio na antenie EIAR.

Największy opór napotkał Special Raiding Squadron, który desantował się w Bagnara, około 15 kilometrów na wschód od północnego wybrzeża Kalabrii, obrońcy stawiali opór przez trzy dni, w akcji zginęło pięciu a rannych zostało siedemnastu żołnierzy SRS. Oprócz tej jednostkowej sytuacji silniejszego oporu, armia generała Montgomery’ego nie napotkała, posuwała się szybko w głąb lądu, już wieczorem zajęli pozycje około 8 km od brzegu.

Sukces „Operacji Baytown” był tylko preludium dla kolejnych operacji desantowych aliantów, w dniu 9 września 1943 roku rozpoczęły się jednocześnie „Operacja Slapstick” – wymierzona w południowe wybrzeże oraz główny desant „Operacja Avalanche” – w okolicach Salerno pod Neapolem.

---

Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.