Zdarzyło to się... 55 lat temu. Washington-Moscow Direct Communications Link

W dniu 30 sierpnia 1963 roku została uruchomiona słynne połączenie komunikacyjne „Washington-Moscow Direct Communications Link”, czyli gorąca linia łącząca stolice dwa państwa po przeciwnych stronach żelaznej kurtyny.

Przyczynkiem do uruchomienia gorącej linii między Waszyngtonem i Moskwą były wydarzania podczas kryzysu kubańskiego z października 1962 roku, kiedy uświadomiono sobie, że istniejące systemy komunikacji pomiędzy dwiema stolicami są zbyt wolne na wypadek zagrożeń kryzysowych. Odebranie i rozszyfrowanie 3000 słownego oświadczenia Chruszczowa zajęło amerykanom 12 godzin.

W związku z tym podjęto decyzję o budowie bezpośredniej lini telekomunikacyjnej łączącej Moskwę i Waszyngton. Był to pełno-dupleksowy obwód teletransmisji typu punkt-punkt pomiędzy US National Command Authority w Pentagonie w Waszyntonie, a siedzibą Komunistycznej Partii ZSRR przy Placu Czerwonym w Moskwie. Połączenie to zostało ustanowione w celu umożliwienia bezpośredniej komunikacji pomiędzy najwyższymi władzami krajowymi w Stanach Zjednoczonych i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich aby zapobiec wszelkim nieporozumieniom, które mogłyby spowodować zagrożenie nuklearne. Połączenie było możliwe dzięki linii telegraficznej miedzy Waszyngtonem przez Londyn, Kopenhagę, Sztokholm i Helsinki do Moskwy.

Enerdowski dalekopis T63-SU12 używany do komunikacji

Wbrew wyobrażeniom, które zawdzięczamy produkcjom filmowym nigdy nie było „gorąca linia” nigdy nie była połączeniem telefonicznym, w związku z czym nie było słynnego czerwonego telefonu. Pierwszą wiadomość została wysłana z Waszyngtonu do Moskwy i brzmiała „The quick brown fox jumped over the lazy dog's back 1234567890", zdanie to stanowi angielski pangram, czyli krótkie zdanie zawierające wszystkie litery alfabetu oraz wszystkie cyfry arabskie i apostrof. Test ten miał na celu sprawdzenie czy klawiatura i drukarka pracują prawidłowo.

Zgodnie z uzgodnioną procedurą obsługa po każdej ze stron wysyłała co godzinę testową wiadomość, w przypadku amerykanów były fragmenty dzieł Willama Szekspira, Marka Twaina, encyklopedii oraz instrukcję pierwszej pomocy, natomiast Rosjanie używali do testów fragmentów dzieł Antoniego Czechowa. Standardowe wiadomości testowe w Sylwestra i 30 sierpnia w rocznicę uruchomienia połączenia zastępowane są życzeniami.

Operacyjnie połączenie nie było wykorzystywane zbyt często, pierwszą operacyjną wiadomość wysłali amerykanie w dniu 22 listopada 1963 roku informowała ona o zabójstwie prezydenta John F. Kennedy’ego, Rosjanie po raz pierwszy użyli połączenia w dniu 5 czerwca 1967 roku na początku wojny sześciodniowej.

ETCRRM II

Oczywiście połączenie zostało zaszyfrowane, pierwszym urządzeniem kryptograficznym użytym do szyfrowania połączenia było norweskie urządzenie „Electronic Teleprinter Cryptographic Regenerative Repeater Mixer II” (ETCRRM II), które szyfrowało wiadomości typu teletype przy pomocy jednorazowych kluczy szyfrujących. Każdy z krajów dostarczał drugiemu klucze jednorazowe za pośrednictwem kanałów dyplomatycznych. Było to rozwiązanie mało zaawansowane technologicznie, jednak sprawdzone i trudne do złamania przez niepowołaną stronę. Dodatkowym atutem kluczy jednorazowych było, że żadne z państw nie ujawniało drugiem swoich bardziej zaawansowanych metod szyfrowania.

W 1971 roku połączenie kablowe między dwoma stolicami zostało uzupełnione o połączenie satelitarne, do czego wykorzystano dwa amerykańskie satelity Intelsat oraz dwie rosyjskie satelity wojskowe Molniya II.

W 1986 roku następuje kolejna modernizacja połączenia Waszyngton – Moskwa, wprowadzono terminale faksów, które łączyły się za pomocą satelitów telekomunikacyjnych i modemów. Dwa lata później stwierdzono, że połączenie przy użyciu faksów jest tak niezawodne, że nie ma potrzeby utrzymywania linii telegraficznej, która została wyłączona.

Nieuchronnie rozwój technologiczny wymusił kolejną modernizację gorącej linii między Waszyngtonem, a Moskwą, która miała miejsce w dniu 1 stycznia 2007 roku, połączenia faksowe zostało zastąpione dedykowaną siecią komputerową łączącą oba miasta. W dalszym ciągu transmisja odbywa się przy użyciu dwóch łączy satelitarnych oraz rezerwowego połączenia światłowodowego, który zastąpił stary kabel telegraficzny. Komunikacja odbywa się poprzez wiadomości e-mail.


Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.