Hiszpańskie siły Kastylii i Aragonii, osobiście dowodzone przez króla Ferdynanda II Aragońskiego i królową Izabelą I Kastylijską, po zaciętej walce przyjęły w dniu 18-tego sierpnia 1487 roku bezwarunkowe poddanie muzułmanów w twierdzy w Maladze. Jak to się stało, dlaczego było to ważne i co z tego wynikło?

^{Obraz przedstawia poddanie Granady w 1492 roku}

Był to kolejny rok bardzo długiej wojny toczonej na Półwyspie Iberyjskim, zapamiętanej w historii jako rekonkwista. Wszystko zaczęło się w 711 roku od wyprawy Tarik ibn Zijad, gdy muzułmańscy najeźdźcy rozpoczęli podbój Hiszpanii, do 788 roku muzułmańscy najeźdźcy, którzy wywiązali się z religijnego obowiązku rozprzestrzeniania swojej religii w jakikolwiek możliwy sposób, zniszczyli Królestwo Wizygotów na terenach obecnej Hiszpanii i Portugalii, gdzie założyli własny niezależny Emirat Kordoby pod wodzą emira Abd ar-Rahman I. Efektem tego podboju było opanowanie całego Półwyspu Iberyjskiego, co było najbardziej na zachód posunięta ekspansja muzułmańskich podbojów i rządów w Europie.

Pomimo poddania Półwyspu Iberyjskiego, katoliccy władcy nie przestawali walczyć o odzyskanie terytorium, przez długie lata w ramach rekonkwisty odzyskiwali z rąk muzułmanów kolejne miasta, spychając ich coraz dalej na południe półwyspu. W 1487 roku Malaga stała się głównym celem chrześcijańskich władców w walce z Emiratem Granady, który tracił swoje wpływy i terytoria na półwyspie. Król Ferdynand II Aragoński wyruszył z Kordoby z wielką armią hiszpańską, liczącą około 20 tysięcy jeźdźców, 50 tysięcy wojowników oraz 8 tysięcy żołnierzy wsparcia, dysponował również dużą ilością artylerii. W początkowej fazie tej kampanii siły hiszpańskie zdecydowały się zaatakować Vélez, żeby w kolejnym etapie kontynuować na zachód w kierunku twierdzy w Maladze.

Vélez zdawało sobie sprawę z potencjału Hiszpanów i nie przeceniali swoich zdolności żeby ich zatrzymać lub obronić miasto. Wielu mieszkańców miasta uciekło szukając schronienia w górach lub w zamku Bentromiz. Hiszpanie dotarli od Vélez w dniu 17-go kwietnia 1487 roku przystępując do oblężenia miasta. Emir Muhammad XIII el Zagal podążył na odsiecz oblężonemu miastu, ale po drodze zreflektował się, że jego armia jest zbyt mała i zbyt słaba, żeby skutecznie dać odpór Hiszpanom, w związku z tym wycofał się do Granady. Ale to nie był koniec pecha, który spotkał emira tej wiosny, po powrocie do Granady okazało się, że po jego nieobecność został obalony a nowym emirem jest jego bratanek Muhammad XII Abu Abdallah.

Bez perspektywy jakiejkolwiek pomocy z zewnątrz Vélez poddało się w dniu 27-go kwietnia 1487 roku. Ponieważ Vélez nie było celem kampanii króla Ferdynanda II Aragońskiego, zgodził się na niezwykle miłosierne warunki kapitulacji, życie ludzi zostało oszczędzone, oraz zachowali oni swoje własności i religię. Teraz nadszedł czas na Malagę.

Malaga była drugim pod względem ważności miastem w Emiracie Granady, był to duży port handlowy. Miasto było dobrze ufortyfikowane, a mury miejskie były w dobrym stanie, ponadto było dobrze wyposażone w artylerię i amunicję, do garnizonu ściągnięto rezerwy z całego obszaru, a także wzmocnienie stanowili afrykańscy najemnicy. Za obronę miasta odpowiadał Hamet el Zegrí.

Hiszpanie rozpoczęli oblężenie Malagi w dniu 7-go maja 1487 roku, oblężenie rozpoczęło się od zaproponowania przez króla Ferdynanda II Aragońskiego takich samych warunków poddania twierdzy jakie otrzymali obrońcy Vélez, ale Hamet el Zegrí zdecydowanie odrzucił tę ofertę. Malaga była zbyt ważna i nie zamierzał się poddać bez walki. Pomimo silnej pozycji, z dobrymi umocnieniami, artylerią i dobrymi żołnierzami, ich pozycja była trudna. Król Ferdynand II Aragoński dysponował również dobrze uzbrojoną flotą okrętów, aby odgrodzić Malagę od morza i właśnie to zrobił.

Pierwszy atak chrześcijański został przeprowadzony na przedmieścia. Zakończył się sukcesem, przełamali opór obrońców, którzy zmuszeni zostali do wycofania się do miasta.

Wartym uwagi elementem przygotowania do walki jest ekspedycja do ruin Algeciras, którą wysłał król Ferdynand II Aragoński, celem tej ekspedycji było zebranie kamiennych kul użytych podczas oblężenia Algeciras ponad sto lat wcześniej. Teraz miały zostać ponownie wykorzystane w oblężeniu Malagi. Czyli można powiedzieć, że recykling był już popularny w średniowieczu.

W międzyczasie dołączyła do króla jego małżonka królowa Izabela I Kastylijska w towarzystwie jej dworu, duchownych i szlachty.

Odcięci od wszelkich zapasów, obrońcy podtrzymywali ataki Hiszpanów za pomocą własnej artylerii, wykonali nawet kilka prób przerwania oblężenia, które zakończyły się niepowodzeniem. Nie mieli nadziej na jakąkolwiek pomoc ze strony Granady. Wspomniany wcześniej emir Muhammad XII Abu Abdallah, który obali wuja, chciał być po stronie zwycięzców, a nawet rozmieścił własne siły, żeby uniemożliwić kawalerii z Gaudiksa przybycie na odsiecz Maladze. Emir wysłał również parze królewskiej prezenty, zapewniając ich o dobrych intencjach oraz o swojej przyjaźni. W rewanżu katoliccy monarchowie zgodzili się zostawić Granadę w spokoju i zezwolić na handel między Granadą i Hiszpanią.

W tym samym czasie obrońcom w twierdzy zaczęło brakować amunicji i jedzenia, byli całkowicie odcięci od pomocy z zewnątrz, król Ferdynand II Aragoński zamierzał wziąć ich głodem. Po trzech miesiącach od początku oblężenia, kiedy mieszkańcy Malagi ratowali się jedząc liście z winorośli i palm, a także pożerając wszystkie koty i psy w twierdzy. W takich okolicznościach Hamet el Zegrí uświadomił sobie, że nie ma sposobu, aby utrzymać twierdzę dłużej. Zgodził się wycofać ze swoimi siłami na wzgórze Gibralfaro, natomiast mieszkańcy Malagi mieli wolną rękę w pertraktacjach z Hiszpanami.

Przywódcy mieszkańców próbowali zawrzeć układ z królem Ferdynandem II Aragońskim, ale ten stwierdził, że dwukrotnie wcześniej proponował bardzo dobre warunki poddania dla obrońców, które ci odrzuci, więc teraz on odmawia akceptacji jakichkolwiek warunków poddania. Mieszkańcy próbowali jeszcze kilka razy bezskutecznie pertraktować z królem, jednak ten był nieugięty. W związku z tym poddali się bezwarunkowo w dniu 13-go sierpnia 1487 roku, jednak nie było to poddanie jednogłośnie, gdyż część z obrońców okopało się w cytadeli i bronili się jeszcze parę dni, kiedy to ich przywódca kupiec Ali Dordux, poddał się pod warunkiem, że jego grupa dwudziestu pięciu rodzin będzie mogła pozostać w mieście i utrzymać religię muzułmańską. Hiszpańscy monarchowie zgodzili się na te warunki i triumfalnie weszli do zdobytego miasta w dniu 18-go sierpnia 1487 roku. Głodujący żołnierze pod dowództwem Hameta el Zegrí na wzgórzu Gibralfaro poddali się następnego dnia.

Wraz z upadkiem Malagi Emirat Granady utracił swój główny port morski. Mieszkańcy miasta którzy nie zostali zabici przez Hiszpanów zostali niewolnikami, oprócz 25 rodzin dla których wolność wynegocjował Ali Dordux, część a nich została wymieniona na chrześcijańskich jeńców przetrzymywanych w Maroku. Ziemia została przekazana żołnierzom jako część wynagrodzenia za walkę, miasto zostało zaludnione przez około 6 tysięcy chrześcijan z Estremadury, León, Kastylii, Galicji i Lewantu.

^{Emirat Granady w XV wieku i miejsca kolejnych porażek, aż do poddania Granady w 1492 roku}

Pięć lat później, w 1492 roku upadła Granada, co zakończyło rekonkwistę Półwyspu Iberyjskiego, po blisko ośmiu wiekach muzułmanie zostali pokonani i wyparci z najdalszych krańców zachodniej Europy.

---

Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.